Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa czyli ZZSK

Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa czyli ZZSK

Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa czyli ZZSK to przewlekły, postępujący proces zapalny, który obejmuje stawy krzyżowo-biodrowe, drobne stawy kręgosłupa, pierścienie włókniste i więzadła kręgosłupa, prowadząc do stopniowego usztywnienia kręgosłupa. Częstość występowania szacuje się na 0,3-1,5% populacji, częściej chorują mężczyźni (2-3x częściej), początek choroby to 2-3 dekada życia.
U 1/3 chorych w przebiegu ZZSK rozwijają się objawy zapalenia przedniego odcinka błony naczyniowej oka, które często nawracają i mogą naprzemiennie zajmować oko prawe i lewe. Z kolei u 40% chorych z objawami zapalenia błony naczyniowej oka można stwierdzić ZZSK.
Ponadto w przebiegu ZZSK dochodzi do zajęcia szeregu innych narządów i układów w tym układu krążenia (możliwe zap. aorty wstępującej, niedomykalność zastawki aortalnej, zaburzenia przewodnictwa, zap. osierdzia); układu oddechowego (zmiany w tkance śródmiąższowej- włóknienie w górnych partiach płuc), nerek (amyloidoza, nefropatia IgA), układu pokarmowego (ch. wrzodowa żołądka i dwunastnicy, mikroskopowe zmiany zapalne w końcowym odcinku j. cienkiego i okrężnicy).
W przebiegu choroby stopniowo dochodzi do powstawania zrostów w stawach kręgosłupa i wapnienia więzadeł co prowadzi do zrośnięcia się kręgosłupa i wytworzenia tzw. obrazu kija bambusowego.

Co zgłasza pacjent/ jakie są jego główne dolegliwości i objawy?

Pacjent zgłasza ból zapalny kręgosłupa (czyli taki który występuje przed 40 r.ż., cechuje się podstępnym początkiem, zmniejsza się po ćwiczeniach, nie ustępuje podczas odpoczynku, występuje w nocy a zmniejsza się po wstaniu z łóżka). W przebiegu ZZSK może wystąpić zapalenie stawów obwodowych np. stawów skokowych czy kolanowych, zapalenie przyczepów ścięgna Achillesa lub rozcięgna podeszwowego, ból w klatce piersiowej, nasilający się przy oddychaniu (na skutek zajęcia kręgosłupa w odc. Th i stawów żebrowo-kręgowych).

Jak rozpoznać ZZSK?

Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa rozpoznajemy na podstawie stwierdzenia u pacjenta bólu zapalnego kręgosłupa w odcinku lędźwiowo-krzyżowym utrzymującego się przez minimum 3 miesiące, ograniczenia ruchomości kręgosłupa i/lub klatki piersiowej oraz stwierdzeniu zmian zapalnych w obrębie stawów krzyżowo-biodrowych. Badaniem obrazowym z wyboru jest klasyczna radiografia stawów krzyżowo-biodrowych często też uzupełniona zdjęciem rentgenowskim kręgosłupa. Czasem bywa też konieczna ultrasonografia narządu ruchu, zwłaszcza w przypadku zajęcia stawów obwodowych.